Samenvatting
Dit artikel geeft een overzicht van de achtergrond en principes van hartcoherentietraining (HCT). De kern van HCT bestaat uit het richten van de aandacht op de hartstreek, ademhaling en positieve emoties. Door middel van biofeedback zijn de resultaten direct te zien en te beïnvloeden. HCT is een emotionele zelfregulatietechniek die de patiënt de mogelijkheid biedt een actieve bijdrage te leveren aan het verminderen van psychische klachten en het versterken van positieve emoties. Dit artikel gaat vooral in op de vraag of HCT kan worden ingezet als aanvullende behandeling bij mensen met recidiverende psychische klachten. Het Stress Reductie Programma, een protocollaire behandeling ontwikkeld door het Heartmath Institute, bestaat uit zes individuele sessies waarin de hartcoherentie stapsgewijs wordt aangeleerd met behulp van biofeedback. De behandeling is effectief gebleken bij angst, depressie en stressgerelateerde klachten. Het protocol wordt beschreven en geïllustreerd aan de hand van een casus. Het is een kortdurende, klantvriendelijke en relatief eenvoudige interventie. Onderzoek moet aantonen in hoeverre het effectief is voor de behandeling van complexe en chronische psychische problematiek.
Summary
This article presents a general view of the theoretical background and primary principles used in Heart Coherence Training (HCT). The main goal of HCT is to direct attention towards the heart region, breathing and positive emotions. By the use of biofeedback techniques results are immediately visible and influenceable. The emotional self-regulation techniques allow patients to be actively involved in reducing psychological complaints and amplifying positive emotions. This article answers the question whether HCT is an effective complementary method in treating recurrent mental disorders. The Stress Reduction Program, a manualized treatment developed by the HeartMath Institute, consists of six individual sessions in which heart coherence by the use of biofeedback is explained in a step-wise manner. It has been successfully used to decrease stress, anxiety and depression. A case study is used to clarify the manual. HCT is user-friendly and it is relatively easy to learn. Future research is needed to test the effectiveness of HCT in treating more complex chronic mental disorders.
Referenties
Brewin, C.R. (2006). Understanding cognitive behaviour therapy: A retrieval competition account. Behaviour Research and Therapy, 44, 765-784.
Fredrickson, B.L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: the broaden-and-build theory of positive emotions. American psychologist, 56(3), 218-226.
Fredrickson, B.L., Cohn, M.A., Coffey, K.A., Pek, J., & Finkel, S.A. (2008). Open hearts build lives: positive emotions, induced through loving-kindness meditation, build consequential personal resources. Journal of Personaliy and Social Psychology, 95(5), 1045-1062.
Fredrickson, B.L., Mancuso, R.A., Branigan, C., & Tugade, M.M. (2000). The undoing effect of positive emotions. Motivation and Emotion 24(4), 237-258.
Hassett, A.L., Radvanski, D.C., & Vaschillo, E.G. (2007). A pilot study of the efficacy of heart rate variability (HRV) biofeedback in patients with fibromyalgia. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 32(1), 1-10.
Karavidas, M. (2008). Heart rate variability biofeedback for major depression. Biofeedback, 36(1), 18-21.
Korrelboom, C.W. & Broeke, E. ten (2004). Geïntegreerde cognitieve gedragstherapie. Bussum: Coutinho.
Lang, P.J. (1985). The cognitive psychophysiology of emotion: fear and anxiety. In: A.H. Tuma & J.D. Maser (1985), Anxiety and the anxiety disorders (pp. 131-171). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Luskin, F., Reitz, M., Newell, K., Quinn, G., & Haskell, W. (2002). A controlled pilot study of stress management training of elderly patients with congestive heart failure. Preventive Cardiology, 5, 168-172.
McCraty, R., Atkinson, M., & Lipsenthal, L. (2001). Emotional self-regulation program enhances psychological health and quality of life in patients with diabetes. In: R. McCraty, M. Atkinson, & D. Tomasino (red.), Science of the heart (pp. 56-58). Boulder Creek, CA: HeartMath Research Center, Institute of HeartMath.
McCraty, R., Atkinson, M., Tiller, W., Rein, G., & Watkins, A. (1995). The effects of emotions on short-term heart rate variability using power spectrum analysis. American Journal of Cardiology, 76(14), 1089-1093.
McCraty, R., Tomasino, D., Atkinson, M., & Sundream, J.S. (2001). Impact of the HeartMath self-management skills program on physiological and psychological stress in police officers. In: R. McCraty, M. Atkinson, & D. Tomasino (red.), Science of the heart (pp. 38-39). Boulder Creek, CA: HeartMath Research Center, Institute of HeartMath.
Servan-Schreiber D. (2004). Uw brein als medicijn: zelf stress, angst en depressie overwinnen. Utrecht: Kosmos Z&K Uitgevers.
Thayer, J.F. & Lane, R.D. (2000). A model of neurovisceral integration in emotion regulation and dysregulation. Journal of Affective Disorders, 61, 201-216.
Thurber, M.R. (2007). Effects of heart-rate variability biofeedback training and emotional regulation on music performance anxiety in university students. Humanities and Social Sciences, 68(3-A), 889.
Tiller, W.A., McCraty, R., & Atkinson, M. (1996). Cardiac Coherence: a new, noninvasive measure of autonomic nervous system order. Alternative Therapies, 2(1), 52-65.