Samenvatting
Nachtmerries en slaapproblemen komen veel voor bij cliënten met traumagerelateerde
problematiek zoals de posttraumatische stressstoornis (ptss).
De klachten worden vaak gezien als secundair aan de ptss, en traumabehandeling
is meestal niet specifiek hierop gericht, terwijl deze klachten
ook na succesvolle behandeling van ptss vaak als ‘restklacht’ overblijven.
Steeds meer onderzoekers onderschrijven het belang van het apart en
specifiek
behandelen van nachtmerries en andere slaapproblemen bij deze
populatie. In dit artikel wordt de dagelijkse praktijk beschreven van een
groepsaanbod voor traumacliënten gericht op deze klachten. Daarbij worden
de eerste bevindingen van de groepsbehandeling tot nu beschreven.
De behandeling lijkt een positief effect op de klachten te hebben en de resultaten
nodigen uit tot verder onderzoek naar de methode.
Referenties
American Psychiatric Association (apa) (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., text revised; dsm-iv tr). Washington, dc: apa.
Baldwin, S.A., Murray, D.M. & Shadish, W.R. (2005). Empirically supports treatments or Type I errors: Problems with the analysis of data from group-administered treatments. Journal of Consulting & Clinical Psychology, 73, 924-935.
Davis, J. L. (2009). Treating post-trauma nightmares: A cognitive behavioral approach. New York: Springer Publishing Company, llc.
Fonds Psychische Gezondheid (2009). Slaapstoornissen; Als de nacht geen rust geeft [brochure]. Utrecht: Trimbos-instituut /Fonds Psychische Gezondheid.
Forbes, D., Phelps, A. J., McHugh, A.F., Debenbaum, P., Hopwood, M. & Creamer, M. (2003). Imagery rehearsal in the treatment of posttraumatic nightmares in Australian veterans with chronic combatrelated ptsd: 12-month follow-up data. Journal of Traumatic Stress, 16, 509-513.
Germain, A. & Nielsen, T. (2003). Impact of imagery rehearsal therapy on distressing dreams, psychological distress, and sleep parameters in nightmare patients. Behavioral Sleep Medicine, 1, 140-154.
Germain, A., Shear, M.K., Hall, M. & Buysse, D. J. (2007). Effects of a brief behavioral treatment for ptsd-related sleep disturbances: A pilot study. Behaviour Research and Therapy, 45, 627-632.
Kerkhof, G. & Coenen, A. (2001). Slaap: gedrag en fysiologie. In: A.L. van Bemmel, D.G.M. Beersma, J.H.M. de Groen & W.F. Hofman (Red.), Handboek slaap en slaapstoornissen (pp. 13-35). Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.
Krakow, B., Hollifield, M., Johnston, L., Koss, M., Schrader, R., Warner, T.D., … Prince, H. (2001). A randomized controlled study of imagery rehearsal therapy for chronic nightmares in sexual assault survivors with posttraumatic stress disorder. Journal of the American Medical Association, 268, 537-545.
Krakow, B. & Zadra, A.L. (2006). Clinical management of chronic nightmares: Imagery rehearsal therapy. Behavioral Sleep Medicine, 4, 45-70.
Liempt, S. van, Vermetten, E., Groen, J.H.M. de & Westenberg, H.G.M. (2007). Slaapafwijkingen bij posttraumatische stressstoornis: Overzicht van onderzoeksbevindingen. Tijdschrift voor Psychiatrie, 49, 629-638.
Ohayon, M.M. & Shapiro, C.M. (2000). Sleep disturbances and psychiatric disorders associated with posttraumatic stress disorder in the general population. Comprehensive Psychiatry, 41, 469-478.
Schmucker, M.R. (2005). Imagery Rescripting and Reprocessing Therapy (irrt): A treatment manual for adult survivors of childhood sexual abuse experiencing PTSD. Milwaukee: International Trauma Institute.
Spoormaker, V. I. & Montgomery, P. (2008). Disturbed sleep in posttraumatic stress disorder: Secondary symptom of core feature? Sleep Medicine Review, 12, 169-184.
Spoormaker, V. I., Schredl, M. & Bout, J. van den (2006). Nightmares: from anxiety symptom to sleep disorder. Sleep Medicine Reviews, 10, 19-31.
Spoormaker, V. I., Verbeek, I., Bout, J. van den & Klip, E.C. (2005). Initial validation of de Sleep-50 questionnaire. Behavioral Sleep Medicine, 3, 227-246.
Theunissen, D., Knuistingh Neven, A. & Uges, D. (2001). Medicamenteuze therapie. In: A. L. van Bemmel, D.G.M. Beersma, J.H.M. de Groen & W.F. Hofman (Red.), Handboek slaap en slaapstoornissen (pp. 183-191). Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.
Vreeswijk, M.F. van, Broersen, J., Giesen- Bloo, J. & Haeyen, S. (2008). Technieken in schematherapie. In: M. van Vreeswijk, J. Broersen & M. Nadort (Red.), Handboek schematherapie (pp. 93-105). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Waterman, D., Kerkhof, G.A. & Strijers, R. L. M. (2005). Slaapstoornissen: Insomnia. In: W. Th.A.M. Everaerd (Red.), Handboek klinische psychologie (pp. 1-26). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Zadra, A.L. & Donderi, D.C. (2000). Nightmares and bad dreams: their prevalence and relationship to well- being. Journal of Abnormal Psychology, 109, 237-281.
Zayfert, C. & DeViva, J.C. (2004). Residual insomnia following cognitive behavioral therapy for ptsd. Journal of Traumatic Stress, 17, 69-73.