DT-36-2-6.pdf 488.93 KB 404 downloads
Schrijftherapie bij posttraumatische-stressklachten ...Waarom dit onderzoek?
Traumagerichte cognitieve gedragstherapie en Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) zijn op dit moment de psychologische behandelingen van eerste keus bij posttraumatische-stressklachten en -stoornissen. Er is inmiddels ook een flink aantal onderzoeken gepubliceerd naar het effect van schrijftherapie op deze problematiek. In deze meta-analyse werden de data in deze onderzoeken naar het effect van schrijftherapie op posttraumatische stress en comorbide depressieve klachten, gebundeld.
Onderzoeksvragen
Is schrijftherapie, in vergelijking met wachtlijsten en traumagerichte cognitieve gedragstherapie, effectief in het verminderen van posttraumatische-stressklachten en comorbide depressieve klachten?
Hoe werd dit onderzocht?
Onderzoeken werden in deze meta-analyse opgenomen wanneer: (1)de deelnemers een DSM-IV-diagnose posttraumatische-stressstoornis of acute-stressstoornis hadden en/of verhoogd scoorden op vragenlijsten voor deze problematiek, (2)de schrijftherapie direct werd vergeleken met een wachtlijst of met een andere psychologische behandelvorm, (3)schrijfopdrachten ook daadwerkelijk het hoofdbestanddeel van de schrijftherapie vormden, (4)de schrijftherapie uit ten minste twee behandelsessies bestond waarin feedback werd gegeven op de schrijfopdrachten door een behandelaar. Er werd systematisch en niet-systematisch naar dergelijke studies gezocht, onder meer met searches in PubMed, Web of Science, Psycho-INFO en PILOTS. Er werden zes onderzoeken gevonden die aan de criteria voldeden en deze werden in de meta-analyse opgenomen.
Belangrijkste resultaten
Vijf onderzoeken vergeleken schrijftherapie met een wachtlijst. Na de behandeling werd voor zowel posttraumatische-stressklachten als depressieve klachten een grote en significante between-group effect size (ES) tussen de schrijftherapie- en wachtlijstcondities gevonden, wat erop wees dat schrijftherapie effectief was ten opzichte van de wachtlijst. Slechts één van deze onderzoeken vergeleek schrijftherapie en wachtlijst op de langere termijn, waarbij een middelgrote en significante between-group ES tussen beide condities werden gevonden. In dit onderzoek bleef het effect van schrijftherapie op de langere termijn dus grotendeels behouden.
Twee onderzoeken vergeleken schrijftherapie met traumagerichte cognitieve gedragstherapie. Na de behandeling werd voor zowel posttraumatische-stressklachten als depressieve klachten een kleine, maar niet-significante between-group ES gevonden, wat erop wees dat schrijftherapie en traumagerichte cognitieve gedragstherapie ongeveer even effectief waren. Op de langere termijn was deze between-group ES verwaarloosbaar en evenmin significant.
Consequenties voor de praktijk
Behalve met traumagerichte cognitieve gedragstherapie en EMDR, kunnen posttraumatische-stressklachten ook goed met schrijftherapie behandeld worden. Er is meer onderzoek nodig naar het effect van schrijftherapie op de langere termijn en in vergelijking met traumagerichte cognitieve gedragstherapie en andere psychologische behandelvormen zoals EMDR. De weinige data die er zijn op deze gebieden suggereren echter dat het effect van schrijftherapie vergelijkbaar is met dat van traumagerichte cognitieve gedragstherapie en op de langere termijn behouden blijft.
Referenties
van Emmerik, A., & Kamphuis, J. H. (in druk). Writing therapy for post-traumatic stress and post-traumatic stress disorder: Review of applications and outcomes. In C. Martin, V. R. Preedy, & V. B. Patel (Eds.), The comprehensive guide to post-traumatic stress disorders. Londen: Springer.
van Emmerik, A. A. P., Reijntjes, A., & Kamphuis, J. H. (2013). Writing therapy for posttraumatic stress: A meta-analysis. Psychotherapy and Psychosomatics, 82, 82-88.