Jaargang 29 (2009)
Nummer: 4
Artikel: 254

Icoon

DT-29-4-254.pdf 508.86 KB 743 downloads

Competitive memory training (COMET) voor piekeren ...

Samenvatting

Hoewel verschillende methoden effectief zijn gebleken in de behandeling van gegeneraliseerde angststoornis (GAS), blijft de effectiviteit ervan bij de meeste andere angststoornissen een stuk minder. Mogelijk wordt dit in de hand gewerkt door het feit dat er betrekkelijk weinig interventies zijn ontwikkeld die zich specifiek richten op de meest karakteristieke kenmerken van de stoornis. Nu piekeren wordt beschouwd als dat centrale kenmerk van GAS, zijn er inderdaad enkele nieuwe veelbelovende specifieke methoden ontwikkeld, zoals metacognitieve therapie en een methode die zich speciaal richt op het reduceren van het onvermogen om met onzekerheid om te gaan. Deze nieuwe methoden moeten echter nog grondig worden getest op hun waarde. Een andere nieuwe methode is competitive memory training (COMET) voor piekeren en rumineren. Na een beschrijving van deze methode wordt een eerste baselinegecontroleerde pilotstudie gepresenteerd. Patiënten (35) kregen zes groepszittingen COMET, terwijl hun reguliere behandeling doorging. Zij vulden drie weken voor de start van COMET vragenlijsten in (M1), bij de start van COMET (M2) en aan het einde ervan (M3). In een ‘intention to treat-analyse’ waarbij ontbrekende scores waren geïmputeerd volgens de ‘last observation carried forward-procedure’, bleken er tijdens de baseline geen significante verbeteringen te zijn opgetreden, terwijl dit tijdens COMET wel gebeurde op alle uitkomstvariabelen. Beperkingen van de studie en mogelijke implicaties van de resultaten worden besproken.

Summary

While several methods have been proven to be effective in the treatment of generalized anxiety disorder (GAD), efficacy is still worse than in most other anxiety disorders. It is suggested that this state of affairs is caused by the relative paucity of treatment methods specifically aimed at the most identifying features of GAD. Since worry is considered to be the most identifying aspect of the disorder, several promising new treatment methods targeting specifically the worry component have been developed. One of these new methods is Competitive Memory Training (COMET) for worrying and rumination. After a short introduction with a case illustration, a first baseline controlled pilot study into the effectiveness of this method is presented. 35 Patients received six sessions of COMET in groups, while their regular therapy continued. They filled in questionnaires three weeks before the start of COMET (M1), at the start of COMET (M2) and at the end of it (M3). In an intention to treat analysis in which missing values were substituted by the last observation carried forward (LOCF) procedure, no changes during baseline could be detected, while during COMET significant progress was realized at all outcome variables. Limitations of the study and possible implications of the results are discussed.

Referenties

American Psychiatric Association (APA) (1987). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 3 rd revised edition (DSM-III). Washington: American Psychiatric Association.

American Psychiatric Association (APA) (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4 th edition (DSM-IV). Washington: American Psychiatric Association.

American Psychiatric Association (APA) (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4 th edition, text revision (DSM-IV-TR). Washington: American Psychiatric Association.

Arntz, A. (2003). Cognitive therapy versus applied relaxation as treatment of generalized anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy, 41, 633-646.

Barlow, D.H., Rapee, R.M., & Brown, T.A. (1992). Behavioral treatment of generalized anxiety disorder. Behavior Therapy, 23, 551-570.

Behar, E., DiMarco, I.D., Hekler, E.B., Mohlman, J., & Staples, A.M. (2009). Current theoretical models of generalized anxiety disorder (GAD): Conceptual review and treatment implications. Journal of Anxiety Disorders, 23, 1011-1023.

Bijl, B.V., Zessen, G. van, & Ravelli, A. (1997). Psychiatrische morbiditeit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek II. Prevalentie van psychiatrische stoornissen. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 141, 2453-2460.

Boeijen, C., Visser, S., & Balkom, A. van (2001). Gegeneraliseerde angststoornis. In: A. van Balkom, P. van Oppen, & R. van Dyck (red.), Behandelingsstrategieën bij angststoornissen (pp. 118-145). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Borkovec, T.D., Alcaine, O.M., & Behar, E. (2004). Avoidance theory of worry and generalized anxiety disorder. In: R.G. Heimberg, C.L. Turk, & D.S. Mennin (eds.), Generalized anxiety disorder. Advances in research and practice (pp. 77-108). New York: The Guilford Press.

Borkovec, T.D. & Whisman, M.A. (1996). Psychosocial treatments for generalized anxiety disorder. In: M. Mavissakalian & R. Prien (eds.), Long-term treatment of anxiety disorders (pp. 171-197). Washington D.C.: American Psychiatric Association.

Borkovec, T.D., Wilkinson, L., Folensbee, R., & Lerman, C. (1983). Stimulus-control applications to the treatment of worry. Behaviour Research and Therapy, 21, 247-251.

Brewin, C.R. (2006). Understanding cognitive behaviour therapy: a retrieval competition account. Behaviour Research and Therapy, 44, 765-784.

Bruin, G.O. de, Rassin, E., Heiden, C. van der & Muris, P. (2006). Psychometric properties of a Dutch version of the Intolerance of Uncertainty Scale. Netherlands Journal of Psychology, 62, 91-97.

Carter, R.M., Wittchen, H.U., Pfister, H., & Kessler, R.C. (2001). One-year prevalence of sub-threshold and threshold DSM-IV generalized anxiety disorder in a nationally representative sample. Depression & Anxiety, 13, 78-88.

Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioural sciences. Second edition. Hillsdale (N.J.): Lawrence Erlbaum Associates.

Craske, M.G. (1999). Anxiety Disorders: Psychological Approaches to Theory and Treatment. Boulder (Col): Westview Press.

Davey, G.C.L. (1994). Pathological worrying as exacerbated problem-solving. In: G. Davey & F. Tallis (eds.), Worrying. Perspectives on theory, assessment and treatment (pp. 35-61). Chichester: Wiley.

Dugas, M.J. (2000). Generalized anxiety disorder publications: So where do we stand? Journal of anxiety disorders, 14, 31-40.

Dugas, M.J., Gagnon, F., Ladouceur, R., & Freeston, M.H. (1998). Generalized anxiety disorder: a preliminary test of a conceptual model. Behaviour Research and Therapy, 36, 215-226.

Dugas, M.J. & Ladouceur, R. (2000). Treatment of generalized anxiety disorder: Targeting intolerance of uncertainty in two types of worry. Behavior Modification, 24, 635-658.

Durham, R.C., Murphy, T., Allen, T., Richard, K., Treliving, L.R., & Fenton, G.W. (1994). Cognitive therapy, analytic psychotherapy, and anxiety management training for generalized anxiety disorder. British Journal of Psychiatry, 165, 315-323.

D’Zurilla, T.J. & Goldfried, M.R. (1971). Problem solving and behavior modification. Journal of Abnormal Psychology, 78, 107-126.

Emmelkamp, P., Bouman, T., & Scholing, A. (2000). Angst, fobieën en dwang: diagnostiek en behandeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Ekman, P. & Davidson, R.J. (1994). The nature of emotion: fundamental questions. New York: Oxford University Press.

Fisher, P.L. (2006). The efficacy of psychological treatments for generalised anxiety disorder. In: G.C.L. Davey & A. Wells (eds.), Worry and its psychological disorders: Theory, Assessment & Treatment (pp. 359-378). Chichester: Wiley.

Freeston, M.H., Rhéaume, J., Letarte, H., Dugas, M.J., & Ladouceur, R. (1994). Why do people worry? Personality and Individual Differences, 17, 791-802.

Gaag, M. van der & Korrelboom, C.W. (2006). Competitive Memory Therapy (COMET) bij auditieve hallucinaties. In: M. van de Gaag, F. Withaar, & C.J. Slooff (red.), Cognitieve gedragstherapeutische behandelingen bij mensen met een psychose (pp. 95-113). Den Haag: Kenniscentrum Schizofrenie Nederland.

Gould, R.A., Otto, M.W., Pollack, M.H., & Yap, L. (1997). Cognitive behavioural and pharmacological treatment of generalized anxiety disorder: a preliminary meta-analysis. Behavior Therapy, 28, 285-305.

Guijken, K., Dommanschet, C., & Korrelboom, C.W. (2008). COMET: de behandeling van obsessies met contraconditionering. Directieve therapie, 28, 251-272.

Heiden, C. van der & Broeke, E. ten. (2009). The When, Why, and How of Worry Exposure. Cognitive and Behavioral Practice, 16, 386-393.

Heiden, C. van der, Methorst, G., Stigter, E. de, & Muris, P. (2008). Gegeneraliseerde angststoornis. Diagnostische overwegingen en aanbevelingen voor de praktijk. Gedragstherapie, 41, 281-302.

Heiden, C. van der, Muris, P., Bos, A.E.R., Molen, H. van der, & Oostra, M. (2009). Normative data for the Dutch version of the Penn State Worry Questionnaire. Netherlands Journal of Psychology, 65, 69-75.

Heiden, C. van der, Muris. P., & Molen, H. van der (2005). De gegeneraliseerde angststoornis: recente ontwikkelingen in theorie en behandeling. Directieve therapie, 25, 317-348.

Hoyer, J., Beesdo, K., Gloster, A.T., Runge, J., Höfler, M., & Becker, E.S. (2009). Worry Exposure versus Applied Relaxation in the Treatment of Generalized Anxiety Disorder. Psychotherapy and Psychosomatics, 78, 106-115.

Jacobson, N.S. & Truax, P. (1991). Clinical significance: a statistical approach to defining meaningful change in psychotherapy research. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59, 12-19.

Korrelboom, C.W., Gaag, M. van der, Hendriks, V.M., Huijbrechts, I., & Berretty, E.W. (2008). Treating Obsessions With Competitive Memory Training: A Pilot Study. The Behavior Therapist, 31, 29-36.

Korrelboom, C.W., Weele, K. van der, Gjaltema, M., & Hoogstraten, C. (2009). Competitive Memory Training for Treating Low Self-Esteem: A Pilot Study in a Routine Clinical Setting. The
Behavior Therapist, 32, 3-8.

Korrelboom, C.W., Jong, M. de, Huijbrechts, I., & Daansen, P. (2009). Competitive Memory Training (COMET) for treating low self-esteem in patients with eating disorders: a randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 77, 974-980.

Korrelboom, C.W., Peeters, J., Blom, S., & Huijbrechts, I. (2008). Competitive memory training voor paniekstoornis. Directieve therapie, 28, 233-250.

Korrelboom, C.W., Visser, S., & Broeke, E. ten (2004). Gegeneraliseerde angststoornis: wat is het en wat kun je ertegen doen? Directieve therapie, 24, 1-22.

Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2003). Multidisciplinaire richtlijn angststoornissen. Richtlijn voor diagnostiek, behandeling en begeleiding van volwassen cliënten met een angststoornis. Utrecht: Trimbos-instituut.

Meyer, T.J., Miller, M.L., Metzger, R.L., & Borkovec, T.D. (1990). Development and validation of the Penn State Worry Questionnaire. Behaviour Research and Therapy, 28, 487-495.

Olij, R.J.B., Korrelboom, C.W., Huijbrechts, I.P.A.M., Jong, M. de, Cloin, P.A., Maarsingh, M., & Paumen, B.N.W. (2006). De module zelfbeeld in een groep: werkwijze en eerste bevindingen. Directieve therapie, 26, 307-325.

Öst, L.G. & Breitholtz, E. (2000). Applied Relaxation vs. cognitive therapy in the treatment of generalized anxiety disorder. Behaviour Research and Therapy, 38, 777-790.

Ploeg, H.M. van der (1982). De Zelf-Beoordelings Vragenlijst (STAI-DY). De ontwikkeling en validatie van een Nederlandstalige vragenlijst voor het meten van angst. Tijdschrift voor Psychiatrie, 24(9), 576-588.

Ploeg, H.M. van der (2000). Handleiding bij de Zelf Beoordelings Vragenlijst. Een Nederlandse bewerking van de Spielberger State-Trait Anxiety Inventory, STAI-DY. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Ploeg, H.M. van der, Defares, H.M., & Spielberger, C.D. (1980). Handleiding bij de Zelf Beoordelings Vragenlijst. Een Nederlandse bewerking van de Spielberger State-Trait Anxiety Inventory, STAI-DY. Lisse: Swets & Zeitlinger.

Rijsoort, S. van, Emmelkamp, P., & Vervaeke, G. (1999). The Penn State Worry Questionnaire and the Worry Domains Questionnaire: structure, reliability and validity. Clinical Psychology and Psychotherapy, 6, 297-307.

Rijsoort, S. van, Vervaeke, G., & Emmelkamp, P. (1997). The Penn State Worry Questionnaire en de Worry Domains Questionnaire: eerste resultaten bij een normale Nederlands populatie. Gedragstherapie, 30, 121-128.

Roemer, L. & Orsillo, S.M. (2002). Expanding our conceptualization of and treatment for generalized anxiety disorder: integrating mindfulness/acceptance-based approaches with existing cognitive behavioural models. Clinical Psychology: Science and Practice, 9, 54-68.

Spielberger, C.D., Gorsuch, R.L., & Lushene, R.E. (1970). STAI Manual for the State-Trait Anxiety Inventory. Palo Alto (Ca): Consulting Psychologists Press.

Wells, A. (1995). Metacognition and worry: A cognitive model of generalized anxiety disorder. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 23, 301-320.

Icoon

DT-29-4-254.pdf 508.86 KB 743 downloads

Competitive memory training (COMET) voor piekeren ...