Voor u ligt het vierde nummer van Dth in 2016. Het is alweer het laatste nummer van dit jaar en daarmee typisch een nummer dat uitnodigt tot enige bezinning. Het was een jaar waarin een groot aantal muzieklegendes overleden is, zoals David Bowie, Prince, Toots Thielemans, Leonard Cohen en, misschien wat minder beroemd, mijn persoonlijke favoriet Maurice White. Maar het was ook het jaar waarin Kees van der Velden is overleden. Geen popidool, maar wat mij betreft wel het idool van de directieve therapie en hét voorbeeld van een directief therapeut. Kees was in zekere zin te omschrijven als de rock-‘n-roll van de directieve therapie. In het vorige nummer plaatsten we al zijn overlijdensbericht. In dit nummer gedenkt een aantal (oud-)redactieleden en goede vrienden van Kees hem persoonlijk. We beginnen dan ook met een In memoriam van Kees van der Velden.
Daarnaast hebben we weer een keur aan belangwekkende bijdragen in deze editie. Met de eerste bijdrage blijven we nog even in de stijl van het stilstaan bij overlijden. We beginnen met een bewerking van de oratie van Paul Boelen door Paul Boelen. Hij praat ons bij over hoe we complexe rouw kunnen begrijpen en behandelen. Hij maakt in zijn bijdrage duidelijk dat verlieservaringen veel voorkomen en dat niet iedereen daar met een psychische aandoening op reageert, maar sommige mensen wel. Wie lopen wel een persisterende complexe rouwstoornis op en wie niet? Kunnen we dit voorkomen? En als we te laat zijn om het te voorkomen, kunnen we deze mensen dan helpen? Belangrijke vragen, waar volgens Paul op dit moment niet altijd antwoorden op te geven zijn, maar waar nog het een en ander aan te onderzoeken en te leren valt. Werk aan de winkel dus voor deze jonge hoogleraar.
We blijven bij reacties op nare ervaringen in het volgende artikel van de hand van Arnold van Emmerik en Jan-Henk Kamphuis. Zij schrijven over de effectiviteit van schrijftherapie bij posttraumatische stress. Bijzonder hierbij is de beweging die is gemaakt: een internetbehandeling van Interapy staat aan de basis van een face-to-facebehandeling. Dat maak je niet vaak mee. Dat is vaker andersom. In hun bijdrage besteden Arnold en Jan-Henk veel aandacht aan de uitvoering van deze behandeling, en aan de theorie erachter en het onderzoek dat ernaar verricht is. Een alternatief voor cognitieve gedragstherapie of EMDR? Lees het zelf.
Het derde artikel komt van Ger Keijsers en Kees Hoogduin. Het is een voorpublicatie uit de in 2017 vernieuwd en herzien te verschijnen reeks Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten. Een voorproefje voor wie zich niet kan bedwingen. Daarom hebben we ook maar gekozen voor het hoofdstuk dat gaat over de protocollaire behandeling middels zelfcontroleprocedures voor allerlei ongewenste gewoonten. Nieuw in deze reeks is dat naast het protocol in een aanvullend hoofdstuk ook beschreven wordt hoe u als behandelaar kunt omgaan met situaties waarin de protocollaire behandeling niet helemaal naar verwachting werkt. Of hoe u kunt voorkomen dat de behandeling niet werkt. Maar van deze aanvulling vindt u nu nog geen voorbeeld, dat komt in het volgende nummer van Dth. Tot die tijd stellen we uw zelfbeheersing op de proef. Wij verwachten dat de voorpublicatie van dit hoofdstuk u daarbij behulpzaam kan zijn.
We sluiten af met een drietal boekrecensies. Corine de Ruiter geeft haar mening over het boek van Jeffrey Brantley Boosheid beheersen met mindfulness: Hoe aandacht en compassie je bevrijden van boosheid en rust brengen in je leven. Tom van der Schoot bespreekt het Handboek destigmatisering bij psychische aandoeningen onder redactie van Jaap van Weeghel, Marieke Pijnenborg, Job van ’t Veer en Gerdie Kienhorst. Tot slot recenseert Saskia van Es maar liefst vier boeken in een keer, twee behandelprotocollen en twee bijbehorende werkboeken: van Sako Visser en Michel Reinders Cognitieve gedragstherapie bij somatisatie en Omgaan met lichamelijke klachten: Werkboek voor de cliënt; van Jenneke Wiersma, Anneke van Schaik en Patricia van Oppen Cognitive Behavioral Analysis System of Psychotherapy (CBASP) voor de behandeling van chronische depressie en Neem de regie over je depressie: Werkboek voor de cliënt. Alle boeken uit een serie onder redactie van Marieke Pijnenburg en Willemijn Scholten.
Ik zeg maar weer: ga het allemaal lezen. En beleef veel plezier, maar ook bezinning aan de bijdragen in dit nummer.
Marc Verbraak Hoofdredacteur